GroenLinks vindt het ethisch niet aanvaardbaar dat je gemeenschapsgeld op deze wijze inzet als NEUTRALE overheid.
Hieronder het betoog van GroenLinks in de eerste termijn en daaronder de vier argumenten waarom we tegen de deal hebben gestemd.
Mijnheer de voorzitter,
Allereerst wil ik de 18 GroenLinksers’ en twee niet-GroenLinksers die met Jennie en mij hebben meegedacht bedanken. Zonder hun input, beschouwingen, argumentaties, gezichtspunten, idealen en vergezichten hadden wij er niet uitgekomen.
Mijnheer de voorzitter,
In mijn betoog wil ik volgende zaken aanstippen:
- Het onderhandelingsproces en resultaat
- Het politieke proces
- De overheid als marktpartij: is dat ethisch juist? Zijn de risico’s aanvaardbaar?
- Erfpacht
- De koppeling met de Joint Strike Fighter
- Duurzaamheid als argument
- Pro’s en contra’s
1. Het onderhandelingsresultaat.
Zonder een uitspraak te willen doen op dit punt in het betoog over de morele aanvaardbaarheid, vindt de GroenLinks fractie dat het bedrijfseconomische onderhandelingsresultaat prima is. De ambtenaren hebben een goed resultaat gehaald. Een resultaat waarbij beide partijen belangen hebben. Complimenten voor de ambtenaren. Deze mening van onze fractie is gebaseerd op wat wij nu kunnen waarnemen en inschatten.
2. Het politieke proces.
Het politieke proces krijgt van onze fractie een dikke onvoldoende, een vier (nog lager is wel erg slecht voor het zelfbeeld van het college). In korte tijd hebben we ons als raadsleden moeten verdiepen in een veelheid van aspecten. Op geen enkel moment heeft het college overwogen om de raadsleden vertrouwelijk te informeren. Nu worden wij plotseling geconfronteerd met een veelheid aan gegevens. Allerlei expertisebureaus zijn ingeschakeld door zowel Fokker Stork als de gemeente. Het college heeft geen informatieachterstand. Wij wel. Hoe dieper wij in het dossier duiken, hoe meer zaken er naar boven komen waar we nog niet aan gedacht hadden. Zaken die een rol spelen. Dat geeft het duidelijke gevoel dat als we NU een besluit nemen er straks nog meer zaken naar boven komen waar we niet aan gedacht hadden. Het college vraagt te veel van raadsleden.
- De overheid als marktpartij: is dat ethisch juist? Zijn de risico’s aanvaardbaar?
Mijnheer de voorzitter,
De risico’s bij faillissement drukken zwaar op de begroting. Natuurlijk, het is een worst-case-scenario. Maar het komt er toch op neer dat er fiks bezuinigd moet worden op uitgaven. Dat werpt de vraag op: wat is de rol van de overheid? De overheid heeft als rol de samenleving te dienen, komt op voor de zwakkeren. In het coalitieakkoord schrijven de coalitiepartijen onder andere:
Om de ambities van de coalitie te ondersteunen geven we handvatten of spelregels aan die ook bij de uitwerking van belang zijn:
• Zuinig en zakelijk met gemeenschapsgeld omgaan
• Gebruiker / vervuiler betaalt
• Beleidsinitiatieven samen met inwoners tot stand brengen
Is dit nu zuinig en zakelijk met gemeenschapsgeld omgaan? Fokker had ook kunnen lenen bij private marktpartijen. Waarom moet de Papendrechtse belastingbetaler deze risico’s lopen als het ook via de kapitaalmarkt kan? U geeft zelf aan dat Fokker haast heeft en de deal voor 31 december rond moet zijn. Daarom niet via een marktpartij. Dat is vreemd. Wat gaat er dan voor spannends gebeuren na 31 december? En wat gaat u doen als u flink moet bezuinigen? De OZB omhoog? Het zwembad dicht? Theater opdoeken?
U schrijft ook zelf dat de gebruiker/vervuiler betaalt. Waarom moet dan nu de gemeente ook flink in de buidel tasten? Het is toch niet zo dat de werkgelegenheid vervalt als een andere, private partij, de financiering geeft?
U geeft in uw coalitieakkoord ook aan dat beleidsinitiatieven samen met inwoners tot stand worden gebracht. Dit is mij nogal een beleidsinitiatief. U gaat grote bedrijven sponsoren. Straks staat het volgende bedrijf op de stoep. Ik zou het ook wel weten als bedrijf. Een gemeente is kennelijk solider dan een marktpartij zoals een bank. Waarom, geachte coalitiepartijen blijft het oorverdovend stil over dit punt. Waarom betrekt u de burgers hier niet bij? Of is het voor ons al te moeilijk, laat staan voor de burgers? Of is er geen sprake van een beleidsinitiatief?
GroenLinks vindt het ethisch niet aanvaardbaar dat je gemeenschapsgeld op deze wijze inzet als NEUTRALE overheid. Dat doe je alleen als een bedrijf anders niet gered kan worden en verlies aan werkgelegenheid in het geding is.
4. Erfpacht
Mijnheer de voorzitter,
GroenLinks is bijzonder verheugd dat grond teruggekocht wordt voor de gemeenschap. Als GroenLinks hebben wij altijd het standpunt gehuldigd dat de grond van iedereen is en dus aan de overheid behoort. De overheid kan de grond dan weer in de vorm van erfpacht verhuren aan bedrijven en particulieren. Dit voorkomt grondspeculatie. Is dit nieuw beleid? Dat zou mooi zijn.
Wat we hier wel jammer vinden en onjuist is dat de grond voor de gemeente een bepaalde waarde vertegenwoordigd en dat we nu als gemeente de grond voor 220% van de waarde kopen. Dat riekt toch naar financiering van het bedrijf.
5. De koppeling met de Joint Strike Fighter
Het college repte zich met te melden dat het voorliggende besluit los staat van de JSF. Daar waren wij in eerste instantie van overtuigd geraakt. Echter. Nadat wij er in gezamenlijkheid dieper in doken, bleken de kranten toch gelijk te hebben. Het JSF verhaal speelt hier wel degelijk een rol.
De mate waarin dit een rol speelt lijkt klein. Als de JSF niet doorgaat blijven de bedrijfsactiviteiten van Fokker die nu hier gepland staan, doorgaan. Echter, het materiaal wat hier door Fokker ontwikkeld en gemaakt wordt, zal worden gebruikt in de JSF. Wij vinden niet dat een overheid de wapenindustrie moet financieren. Want daar praten we hier gewoon over. Dat er wapens worden gebruikt en dus geproduceerd worden in de wereld is een gegeven. Niemand schijnt het leuk te vinden dat het gebeurt, maar er schijnt sprake te zijn van onvermijdelijkheid. Private ondernemingen zijn daar door alle eeuwen heen mee bezig geweest. Iedereen kent het gevolg van gebruik! Maar is het niet beter om dit in handen van de private sector te houden? De geschiedenis leert ons dat op het moment dat de overheid zich direct als financieel belanghebbende gaat bezighouden met wapenproductie en dus ook wapenhandel, het fout loopt!
Daarnaast hebben we er grote bezwaren tegen dat in tijden van economische crisis de Nederlandse Overheid investeert in iets als een JSF. Dat geld kunnen we beter voor andere zaken gebruiken. Zaken die meer werkgelegenheid opleveren. Zorg en onderwijs staan hierbij voor GroenLinks voorop.
6. Duurzaamheid als argument
Mijnheer de voorzitter,
De club van Rome definieerde in 1972 duurzame ontwikkeling als volgt:
“Meeting the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs”
Duurzaamheid koppel je in deze brede zin dan ook niet aan wapenproductie. Dat is cynisch.
Duurzaamheid heeft als je het exact gaat definiëren alles te maken met “nut voor de ontwikkeling en continuïteit van het menselijk samenleven in z’n geheel. Het is een holistisch begrip en spreekt niet van plaatselijk en tijdelijk gewin!!!! De productie hier heeft een anti- en a-duurzame invloed op gebieden waar duurzaamheid in het kader van levensverwachting volstrekt afwezig is.
GroenLinks vindt het materiaal dat door Fokker ontwikkelt is met de TU Delft geweldig. Een product dat duurzaam is en kansen voor de toekomst geeft.
Het hoofdkantoor en alle andere investeringen zullen duurzaam ontwikkelt worden. GroenLinks gelooft daarin en vindt het dan ook prijzenswaardig dat Fokker dit doet.
Geachte voorzitter,
Dan nu de pro’s en contra’s:
Pro: werkgelegenheid, duurzame productie, positieve effecten voor toeleverende bedrijven en het onderwijs, als het goed gaat: financieel voordeel voor de gemeente,
Fokker is een historisch aan Papendrecht verbonden bedrijf, erfpacht, goed onderhandelingsresultaat
Nog meer:
Contra’s: geen duurzaamheid in de toepassing, een overheid zou niet een bedrijf moeten financieren dat zich ook via de kapitaalmarkt kan laten financieren, risico’s voor de begroting en de voorzieningen voor de burgers van Papendrecht, een overheid moet niet meewerken aan een wapenindustrie (zelfs niet als het alleen maar de schijn heeft van),
Nog meer:
Er hebben tegengestemd.
Vier argumenten om niet voor de deal met Fokker te stemmen....
Gisterenavond hebben we als GroenLinks fractie (met de SGP en één CDA raadslid) niet ingestemd met de deal die er ligt met Fokker. Al eerder stemden we tegen het zogenaamde bidbook.
Bij het bidbook was de belangrijkste reden om tegen te stemmen dat we als GroenLinks op geen enkele wijze wilden bijdragen aan het produceren van de Joint Strike Fighter. Nu lag alles genuanceerder en zijn er meerdere redenen om tegen te stemmen (en waren er ook typische GroenLinks argumenten om voor te stemmen). Ik wil hier graag nog eens aangeven waarom we tegengestemd hebben.
Ten eerste heeft het college niet duidelijk kunnen maken dat er GEEN link lag met de JSF. De wethouder legde in zijn betoog tegelijk wel het verband en ontkende dit verband. Nogmaals: wij willen als GroenLinks hier niets mee te maken hebben.
Een tweede groot argument is het feit dat Fokker het geld ook had kunnen lenen bij een private partij en dat de gemeente een privaat-publieke relatie aan gaat met Fokker. Jazeker, juridisch mag dit. Wij vinden echter dat je de risico's die er zijn niet als overheid mag lopen. Laat een bank die risico's lopen. De gemeente Papendrecht mag zich niet als bankier opstellen, dat mag alleen als er een faillissement dreigt en werkgelegenheid op de tocht staat.
Het derde argument is het feit dat NIEMAND kan vertellen wat het alternatief is als we de deal niet aangaan. SGP fractievoorzitter Marco Hoogland stelde dat Fokker dan echt niet zal vertrekken of zijn hoofdkantoor ergens anders zal zetten. Hoe kunnen we als politici een goede afweging maken als we niet weten wat het alternatief is? Wat de gevolgen zijn?
Als vierde en laatste argument is er het bebouwen van Slobbegors. We hebben altijd gezegd, met onder andere het PAB, dat het Slobbegors onbebouwd moet blijven. Het PAB en andere partijen vinden het allemaal prima uit te leggen dat er nu een grote kantorentoren komt (toren C?). Als er eenmaal een gebouw staat, weten we hoe het gaat. We moeten het Slobbegors behouden voor toekomstige generaties..